Keratoliza dziobata stóp to schorzenie skórne o podłożu bakteryjnym, dotyczące przede wszystkim obszarów przegrzanych, narażonych na stały kontakt z obuwiem. Jest to rodzaj martwicy, powodujący nadmierne rogowacenie skóry, ubytki naskórka oraz jego pękanie, co może prowadzić do bolesnych owrzodzeń, tkliwości, pieczenia i świądu. Choroba często występuje u osób aktywnych fizycznie oraz z problemem nadpotliwości stóp. Keratoliza dziobata, pociągająca za sobą dokuczliwe objawy i nieprzyjemny zapach stóp, znacznie utrudnia komfortowe funkcjonowanie i wymaga podjęcia leczenia.
Na czym polega keratoliza dziobata?
Keratoliza dziobata jest chorobą skóry stóp, którą wywołuje infekcja bakteryjna. Bakterie, wykazujące aktywność enzymatyczną, powodują trawienie keratyny, co prowadzi do tworzenia wgłębień w warstwie rogowej naskórka na podeszwach stóp.
Przypadki keratolizy dziobatej w 90% są rozpoznawane u osób z nadmiernym wydzielaniem potu. Objawy choroby w postaci dołeczków można obserwować na piętach, śródstopiu, bocznych krawędziach stóp i opuszkach palców. W niektórych przypadkach zmiany zlewają się, tworząc obszerne nadżerki lub szczeliny. Infekcja częściej dotyka mężczyzn niż kobiet, szczególnie żołnierzy, pracowników fizycznych, sportowców oraz bezdomnych.
Ogniska zapalne przybierają białawe zabarwienie, towarzyszy im obrzęk i rumień. Mogą pojawić się na jednej lub obu stopach. Wyróżnia się dwa typy keratolizy:
- powierzchowną, gdzie zmiany skórne nie są aż tak głębokie,
- głęboką, gdy ubytki naskórka osiągają nawet 2 mm.
Główne przyczyny powstawania keratolizy dzibatej
Jak już wspomnieliśmy, za rozwój choroby odpowiedzialne są bakterie z rodzaju maczugowców, Kytococcus sedentarius, Dermatophilus congolensis oraz Actinomyces.
Drugą główną przyczyną keratolizy dziobatej jest nadpotliwość stóp, powstała na skutek zaburzenia gruczołów potowych. Może być ona uwarunkowana genetycznie lub wtórna — jako następstwo chorób (m.in. tarczycy, cukrzycy, RZS, otyłości czy guzów nadnerczy), przyjmowania niektórych leków, używek oraz zaburzeń pracy układu nerwowego.
Wilgotne i ciepłe środowisko w bucie, spowodowane przez nadmierną aktywność gruczołów potowych sprzyja namnażaniu bakterii, powodujących degradację keratyny. Objawy mogą się nasilać także podczas długiego moczenia stóp.
Objawy keratolizy dziobatej
Pierwsze objawy keratolizy są zazwyczaj dyskretne, przez co choroba może długo pozostać nierozpoznana. Klienci najczęściej zgłaszają się po pomoc do podologa, gdy dolegliwości zaczynają robić się niekomfortowe nie tylko dla nich samych, ale także osób z ich otoczenia. Jakie są najczęstsze objawy choroby?
- silny, nieprzyjemny zapach stóp, wywołany przez związki siarki powstające podczas rozkładu keratyny,
- obecność nadmiernej potliwości stóp, trudnej do opanowania w warunkach domowych,
- liczne zmiany skórne na powierzchni stóp, przyjmujące postać ubytków naskórka,
- dolegliwości bólowe, pieczenie i swędzenie podczas chodzenia oraz w spoczynku,
- rumień, obrzęk.
Jak wygląda rozpoznanie keratolizy dziobatej?
Ze względu na specyficzne objawy, choroba jest rozpoznawana już na podstawie obrazu klinicznego. Maceracja naskórka, nadpotliwość stóp oraz towarzyszący jej charakterystyczny, nieprzyjemny zapach, obserwowane głównie u mężczyzn wykonujących ciężkie prace fizyczne, są typowymi objawami keratolizy dziobatej.
Podczas diagnostyki w gabinecie podologicznym, zwłaszcza w przypadku rozległych ubytków naskórka, należy wykluczyć m.in. grzybicę skóry, wyprysk potnicowy oraz inne zakażenia bakteryjne stóp. Służy do tego badanie bezpośrednie, pod mikroskopem.
Leczenie keratolizy dziobatej
Postępowanie w przypadku keratolizy dziobatej stóp powinno być wielopłaszczyznowe. Podolog, po rozpoznaniu choroby najczęściej przepisuje miejscowe antybiotyki o działaniu odkażającym i osuszającym, zawierające erytromycynę, kwas fusydowy lub klindamycynę. W przypadkach zaawansowanych może być koniecznie podanie środków doustnych. Antybiotyki zaczynają działać już po 10 dniach.
Poza zwalczaniem samych bakterii konieczne jest usunięcie przyczyny ich powstawania, czyli nadpotliwości. Leczenie opiera się głównie na stosowaniu preparatów zawierających uwodniony chlorek glinu, powszechnie nazywanych antyperspirantami. Można także korzystać z zabiegów jonoforezy wodnej u podologa.
Podstawą profilaktyki keratolizy dziobatej jest noszenie wygodnego obuwia, z naturalnych, przewiewnych materiałów oraz bawełnianych skarpet. Warto także każdorazowo korzystać z preparatów przeznaczonych dla osób z nadpotliwością.
Dla utrzymania jak najlepszej kondycji stóp warto od czasu do czasu korzystać z usług podologa, m.in. pedicure leczniczego czy frezowania.